Fetiş; bir nesneye veya biz uzva karşı duyulan cinsel haz demektir. Ayak fetişizmi, fetişizmin birçok türünden bir tanesidir.
Fetişler genelde erkeklerde görülebilir ve genellikle bir kişiyi özellikle de bilinç dışında vajinayı temsil ederler.
Diğer yandan fetişler gizli kalmış veya farkında olmaksızın bastırılmış duyguların yerine de ortaya çıkmış olabilirler.
Fetişizmle ilgili farklı psikolojik yaklaşımlar mevcuttur.
Freud’a göre, fetişizm, bilinçaltında olan ve çözülmemiş cinsel çatışmalardan kaynaklanıyor olabilir. Fetiş genelde kadının cinsel organını temsil ettiği için; ayak penise en çok benzeyen uzuv olduğundan dolayı bu fetiş ayağa atfediliyor olabilir.
Davranışsal açıdan, fetişler öğrenilmiş hareketler olabilir. Mesela kişi ergenliğinde cinsel uyarıldığında ya da cinsellik sırasında bu deneyimler ayakla eşleştirilir ya da birlikte algılanırsa; ilerleyen zamanda bu hareket pekişebilir ve davranış öğrenilebilir.
Ayak fetişi, genellikle bireylerde cinsel yaşamda normal bir durum olarak kabul edilebilir. Bu durum iki tarafın rızası olduğu sürece geçerlidir. Eğer bu fetişizm bireyin işlevselliğini ve cinsel işlevselliğini etkiliyorsa normal kabul edilemez. Bu haz kişinin kendisine ya da karşısındakine zarar verecek noktadaysa kişi psikolojik ve psikiyatrik destek almalıdır.
Ayak fetişizmi kişide işlevsellikte bozulmaya yol açtıysa destek almak önemlidir. Bireysel terapide bu konunun derinlerine inilerek nerede başladığı, nasıl oluştuğu, neden var olduğu araştırılabilir. Diğer yandan şema terapi tekniği kullanılarak kişinin buna neden olabilecek şema örüntüleri kontrol edilebilir ve üstüne çalışılabilir.
Berk Karaoğlu
Uzman Klinik Psikolog – Aile Danışmanı
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi