Kişilik testleri; bireyleri daha iyi tanımaya yarayan, kişinin kendi kişilik ve karakter özelliklerini, tutumlarını, davranış örüntülerini ve düşünme tarzlarını değerlendiren psikolojik testlerdir. Kişilik testleri genel itibari ile çoktan seçmeli sorular, anketler veya bireyin kendi tepkilerini ölçen diğer değerlendirme formları şekillerinden oluşur.
Psikoloji biliminin birçok alanında bu testler kullanır ve bu testlerden faydalanılır.
Kişilik testleri kendi içinde iki türe ayrılır: Objektif testler ve Projektif testler.
Objektif testler, uygulanan katılımcıya yapılandırılmış bir içerik sunan, genelde ölçekleri ve skalaları olan testlerdir. Bu testlerde genelde standart olan puanlama ve yorumlama sistemleri vardır. Daha çok kağıt ve kalem kullanılır ve katılımcıda cevap kağıdı veya ölçekler bulunuyor olabilir.
İşte bazı objektif test örnekleri:
MMPI 566 sorudan oluşan ve bireyin psikopatolojik seviyesini, aynı zamanda kişisel ve toplumsal uyum durumunu objektif olarak değerlendirmeyi amaçlar. Genel olarak 16 yaş ve üzeri bireylere uygulanır. Okur – yazar ve en az ilk okul mezunu kişilere uygulanması uygundur.
BDI, kişinin depresyonunun şiddetini ölçmek amacıyla kullanılan bir psikolojik testtir. 21 sorudan oluşmaktadır ve bu sorular çoktan seçmelidir.
Projektif testler, kişilerin bilinç altında yatan temaları, düşünceleri, örüntüleri ve duyguları ortaya çıkarmak için kullanılan psikolojik değerlendirme testleridir. Bu testler katılımcıya genelde yapılandırılmamış, belirsiz, anlamsız uyarıcılar sunuyor olabilir. Bu testlerde amaç kişilerin bu uyarıcılara karşı verdikleri kendi duygu ve düşüncelerini, fikirlerini içeren yanıtlardır.
Projektif testlerde belirli ölçekler ve standart değerlendirme ölçeklerinden ziyade, verilen cevaplara göre klinisyenlerin yapıyor oldukları çıkarımlar ve yorumlardır.
TAT testinde katılımcılara belirli temaları simgeleyen resimler gösterilerek bunlarla ilgili hikaye yazmaları istenir. Bu testin amacı, yazılan hikayelerde bilinç altında bastırılmış olabilecek duyguları, arzuları ve düşünceleri hikayeler aracılığı ile açığa çıkarmaktır.
Bu testte katılımcılara eksik cümleler verilerek kendilerinin tamamlamaları istenir. Testin amacı, bilinç altında yatan duyguları, düşünceleri ve çatışmaları ortaya çıkarmaktır. Eksik cümleler de çağrışım için oldukça başarılıdır.
Berk Karaoğlu
Uzman Klinik Psikolog – Aile Danışmanı
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi