PSİKOANALİTİK KURAM (PSİKOANALİZ)
Psikoanalitik Sigmund Freud tarafından geliştirilmiş bir terapi ekolüdür. Freud’a göre ruhsal süreçler bilinç, önbilinç ve bilinçdışının etkisinde yaşanır. Sigmund Freud kişiliğin(bilinç dışının) id, ego ve süperego olmak üzere üç unsurdan oluştuğunu öne sürmüştür.
Kişiliğin gelişiminde Freud un psikoseksüel gelişim evresi olarak adlandırdığı beş evre vardır. Bu evrelerde yaşanacak sorunlar kişinin hayatına yansır. Bazen kişinin problemleri belirgin olabilirken bazen de geçmişten gelip bastırılıyor olabilir. Bu bastırma davranışlarına ego savunmaz mekanizmaları etki etmektedir. Freud a göre psikanalitik terapinin iki amacı bulunmaktadır. Bilinçdışını bilinç düzeyine çıkarmak ve gereksiz suçluluk duygusundan kurtularak gerçeklik temeline göre hareket etmesi için egoyu güçlendirmek. Psikanalitik terapide farkındalığın arttırılması danışanın içgörü kazanması ve sahip olduğu semptomların ne anlama geldiğinin anlaşılması amaçlanır.
Freud’un Kişiliğin Yapısı, Örgütlenmesi ve Gelişimine İlişkin Kurumsal Yaklaşımları
Topografik Kişilik Kuramı
Bilinç: Bireyin herhangi bir anda farkında olduğu yaşantılarının bulunduğu bölgedir.
Bilinç Öncesi: Bireyin ancak dikkatini zorlayarak hatırlayabildiği yaşantılarının bulunduğu bölgedir.
Bilinç Dışı: Bireyin farkında olmadığı, dikkatini zorlasa bile bilince çıkaramadığı, hatırlayamadığı olayların barındığı bölgedir.
Yapısal Kişilik Kuramı
İd; id temel dürtüler ve ihtiyaçlar tarafından yönlendirilen yönümüzdür.(açlık, sususzluk, seks dürtüsü ,libido).
Ego; gerçeklik ilkesi tarafından yönetilir. İçdürtülerin gereksinimleri ve dış çevre arasında ara (id ve süperego arasında )bulucudur.
Süperego; Süperego ise kişiliğin yargılayıcı kısmıdır idin tam tersidir. Bireyin ahlak kuralını temsil eder.
Psikoseksüel Gelişim Kuramı
Freud, yaşamın ilk altı yılındaki deneyimlere özellikle dikkat etmiş ve bu dönemin izlerinin, bireyin yetişkinlik dönemindeki kişilik özellikleri açısından çok önemli olduğunu savunmuştur.
Oral Dönem(0 1): Doğumdan sonraki bir ya da bir buçuk yıllık dönemi kapsar. Bu dönemde çocuğun kendi dışındaki dünyayı algılaması ağız ve ağız çevresindeki organlarla olmaktadır. Bu dönemde ilk zevk merkezi ağızdır. Ağız çevresinde gerçekleşen emme, çiğneme, ısırma gibi eylemleri onun için başlıca zevk kaynaklarıdır.
Anal Dönem(1-3 yaş): Libido odağı anüs ve çevresidir. Bu dönemde tuvalet eğitimi çok önemlidir. Freud’a göre bu dönemde fazla sıkı bir tuvalet eğitimi alan çocuk yetişkinlik hayatında inatçı ve kontrolcü bir kişilik geliştirebilirken; tuvalet kazanımı fazla esnek olan çocuk yetişkinlik hayatında vurdumduymaz ve düzensiz bir kişilik geliştirebilir.
Fallik dönem(3-6 yaş): Bu dönemde libido odağı cinsel organlardır.Bu dönemde çocuklar cinsel organlarının farklılıklarına ilgi duyarlar. Bu davranışın engellenmesi çocukta suçluluk duygusu yaratabilir.Bu dönemde kız çocuklarında babanın sevgisi ve onayı için çaba gösterdiği Electra karmaşası erkeklerde ise anneyi sevgi objesi olarak gördüşü Oedıpus karmaşasına rastlanmaktadır.
Gizil Dönem(Latant dönem)(6-11 yaş): Bu dönemde çocuk okula başladığı için cinsel dürtüleri bastırılmıştır okula ve sosyal çevresine odaklanamaya çalışır.
Genital Dönem(11-18): Bu dönem psikoseksüel evrenin son aşamasıdır bu süreçte birey ergenliğe girer ve cinsel organı daha ön plandadır. Aile bireylerinden kopup daha bireysel olma yolundadır kendini bulmaya çalışır.
PSİKOANALITIK PSİKOTERAPİ
Psıkoanlitik terapide psikolog danışanı tarafsız, nötr ,bir şekilde tavsiyede bulunmadan dinler. Treapide serbest çağrışım, rüyalar gibi yaklaşımlarla danışanın bilinçdışı durumları üzerine çalışılmış olur. Danışanın hayatındaki olayların, kişilerle bağlantıların, tekrarlayarak yaşadığı problemlerin iç dünyasındaki yansımasıyla arasındaki sebep-sonuç ilişkisi netleştirilir ve danışanın yaşamı üzerinde iç görü kazanması sağlanır. Yani bilinçdışındaki öğelerin bilinç düzeyine çıkarılması için danışana yardımcı olunur. Ve bu içgörüler üzerine çalışılıp danışanın özsaygı kazanması amaçlanır.
ÖZEL BERK KARAOĞLU AİLE DANIŞMA MERKEZİ
