Borderline Kişilik Bozukluğu
Borderline bir sınır kişilik bozukluğudur. Kişilik bozuklukları genellikle erken erişkinlik döneminde ortaya çıkar. Kişiler borderline kişilik özelliklerini kendi karakterlerinin bir parçası olarak görürler yani borderline kişilik bozukluğu ve kişinin karakteri iç içe geçmiştir, insanlar bunu ayırt edecek içgörüye sahip olmayabilirler. Kişilik bozukluklarında bu duruma sıkça rastlanmaktadır, kişiler “benim öyle bir sorunum yok” gibi cümleler kurabilirler çünkü yaşanan durum artık onların kişiliğinin bir parçası haline gelmiştir.
Borderline kişilik bozukluğunda kişiler karşılarındaki insanlara, nesnelere veya kavramlara karşı çok yoğun duygular içerisindedir. Yaşadıkları duygular iki uçludur, ortada bir duygu yaşadıkları genellikle görülmez. İkili ilişkiler içerisinde karşı tarafı idealize etme, yüceltme veya yerme davranışlarını sergilerler. Terk edilme ve yalnız kalma korkularını yoğun bir şekilde yaşarlar. Bu korkuları sebebiyle kişi içinde bulunduğu ilişkiler ona zarar verse dahi ayrılmaktan kaçınır, bu ilişkileri sürdürmeye devam eder. Borderline kişilikte görülen özelliklerden bir tanesi de dürtüselliktir. Kişiler hızlı araba kullanma, rastgele cinsel ilişkiye girme, aşırı yeme, madde kullanımı gibi yüksek riskli davranışlar sergileyebilirler. Kendilerine veya başkalarına karşı zarar verici eylemlerde bulunabilirler. Kişilerde genellikle boşluk hissi görülmektedir ayrıca kendilerini ve çevrelerini zor duruma sokacak yoğun öfke patlamaları yaşayabilirler. Kişinin bu davranışları işlevselliğini önemli ölçüde etkilemektedir, kişi iş ve sosyal hayatında sorunlar yaşayabilir. Kurduğu ilişkilerde davranışları genellikle inişli çıkışlı ve tutarsızdır.
Borderline kişilik bozukluğunun sebepleri tam olarak bilinmemektedir fakat kişinin genetik altyapısı, ailesinde borderline görülmesi, başka rahatsızlığının olup olmaması gibi faktörler etkilidir. Ayrıca kişinin geçmişinde yaşadığı travmatik olaylar (istismar, bakım verenleriyle yaşadığı ilişki gibi) da borderline kişilik bozukluğunun ortaya çıkmasında etkilidir. Borderline kişilik bozukluğu kadınlarda daha yaygın olarak görülmektedir. Özellikle kişilik gelişiminde etkili olan ilk 6 yıl her rahatsızlıkta olduğu gibi kişilik bozukluklarında da etkilidir. Zihni boş bir levha gibi kabul edersek bu dönemlerde aileden öğrenilen veya yaşantılar sonucu tetiklenen durumlar oldukça önemlidir.
Borderline Kişilik Bozukluğu ve Terapi Yöntemleri
Kişilik bozuklukları tedavisinde semptomatik tepki durumları varsa (öfke patlaması, intihar girişimi gibi) psikiyatrik ilaç tedavisi uygulanabilir fakat psikoterapilerin kişilik bozukluklarında kişilere sağladığı iyilik hali daha kalıcıdır. Şema terapide kişinin modları çalışılarak bir terapi süreci planlanır, bilişsel davranışçı terapide kişinin düşünce ve davranışları üzerinden çalışılmaktadır. Travmatik durumlarda ise EMDR ile kişinin travmatik anıları yeniden işlenip duyarsızlaştırma sağlanarak olumlu düşüncelerle iyilik hali sağlanmaktadır.
Özel Berk Karaoğlu Aile Danışma Merkezi
