Bipolar Bozukluk
Bipolar kelimesi ‘iki uç’ anlamına gelmektedir. Bipolar bozukluk ise taşkınlık (mani) ve çökkünlük (depresyon) olmak üzere kişinin iki uç arasında git gel yaşadığı ruhsal bir problemdir.
Bipolar tanılı kişiler majör depresyon, mani ve/veya hipomani dönemlerinden oluşan çeşitli ataklar yaşayabilirler. Hipomani dönemi, mani dönemine benzer fakat mani dönemine kıyasla belirtilerin şiddeti daha hafiftir.
Mani döneminde;
- Artan özgüven
- Çok az uyumaya rağmen aşırı enerjik olma
- Dürtüsel davranışlarda (cinsel ilişkilerde, para harcamada, iş yaşantısında) bulunma
- Çok konuşma
- Düşünce akışının çok hızlı olması
- Dikkat problemleri
gibi durumlar gözlenebilir. Kişi, artan benlik saygısı sonucunda dürtüsel davranışlarda bulunabilir. Örneğin bipolar tanılı birey mani dönemindeyse, tanımadığı kişilerle cinsel ilişkiye girebilir veya sonunu düşünmeden her şeye para yatırabilir.
Artan dürtüselliğin olduğu mani dönemi sonrasında ise, kişi depresif döneme girebilir. Bu dönemde ise mani döneminde yapılan dürtüsel davranışların kişinin kendisinde ve çevresinde yarattığı problemler ön plandadır.
Depresif dönemde;
- Anhedoni (zevk alamama)
- Çökkün duygudurumu
- İştahta azalma/artma
- Uykuda azalma/artma
- Yorgunluk
- Suçluluk hissi
- Değersizlik hissi
- İntihar düşünceleri
gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Görüldüğü gibi depresif dönem, mani döneminin aksine farklı bir tabloyu göz önüne serer.
Bipolar Bozuklukta Psikolojik Destek
Bipolar bozuklukta psikiyatrik tedavi önemlidir. Kişinin farmaklojik (ilaç) tedavisi alması gerekebilir. İlaç kullanımına ek olarak kişinin mani olmadığı dönemlerde psikoterapi görmesi içgörü kazanmasına katkı sağlayabilir. Psikoterapi ile kişinin mani dönemi sonrası gelen depresyon dönemi ve stabil dönemdeki psikolojik sağlamlığı korunabilir.
Psikoterapide aileyle birlikte çalışmak önemlidir hem stresli bir ortam yaratıp mani/hipomani nöbetini tetiklenmemesi hem de epizot öncesi gelen belirtileri anlayarak kişiye yardımcı olunması gerekebilir. Bu sebepten bütüncül terapi kullanılabilir.
M.Berk KARAOĞLU
Uzman Klinik Psikolog-Aile Danışmanı
