Tüm yetişkinlerde olabileceği gibi, çocuklarda da görülen kıskançlığın bir boyutu da kardeş kıskançlığıdır. Kıskançlığın şiddeti, boyutu ve yansıtış şekli çocuktan çocuğa değişebilmektedir. Annenin hamilelik döneminde başlayabileceği gibi, sonraki dönemlerde de meydana gelebilmektedir. Anne yeni doğacak çocuk için daha çok vakit harcamak durumunda kalacağı ve ona ekstra ilgi gösterme durumunda olacağı için, diğer çocuk bu durumdan etkilenebilmektedir. Çocukta farklı ve çeşitli duygu ve düşünceler oluşabilmektedir. Annenin sevgisini sorgulama, ilgi çekme çabaları, sevilmeme hissi gibi durumlar ortaya çıkabilmektedir.
Kardeş Kıskançlığı Belirtileri
- Hırçınlaşma
- Huysuzlaşma
- Intikam alma düşünceleri
- Değersizlik hissinden dolayı üzüntü
- Kardeşe karşı olumsuz yaklaşımlar
- Içe kapanıklılık
- Öfkeli ve saldırgan tepkiler
- Uyku düzeni bozukluğu
- Alt ıslatma, parmak emme
- Akademik başarıda düşüş
- Konuşma gecikmesi
- Anneye olan aşırı bağlılık
- Sevilmeme düşüncesine bağlı korku
Bu belirtilerin yanında en önemli nokta, bu kıskançlığın davranış bozukluğuna dönüşebilecek kadar ilerlemesidir. Anne babaya bu noktada önemli görevler düşmekte, tutum ve yaklaşımlara çok dikkat edilmelidir.
Anne Babalar Ne Yapmalı?
- Çocuğu suçlamamak, ilk başta yapılması gereken en önemli şeydir.
- Çocuğun yaşına ve algısına uygun şekilde ‘kardeş’ kavramı anlatılmalıdır. Ayrımcı ya da taraflı bir aktarımdan uzak durulmalıdır.
- Anne ve babanın çocuklara ilgi gösterme konusunda dengeli ve tutarlı davranması gerekmektedir.
- Yeteri kadar sevgi ve ilgi her çocuk için gösterilmelidir. İlgi ve sevgiden yoksun kalma düşüncesi çocuklarda çok daha hassas bir etkiye sahip olduğu için anne babalar bu konuda daha özenli olmalıdır.
- Çocuğun birey olduğu kesinlikle unutulmamalı, normalde nasıl ki fikri soruluyor, düşüncelerine saygı gösteriliyor, beraber planlar paylaşımlar yapılıyorsa; aynı şekilde aile bütünlüğü ve iletişim devam ettirilmelidir.
- Aşırı ilgi göstermekten kaçınılmalıdır. Aşırı ilgi gören çocukta, küçük kardeşin daha değersiz ve önemsiz olduğu, çocuğun kendisinin kardeşinden her zaman daha ön planda ve gözde olduğu düşüncesi oluşabilmektedir.
- Her çocuğun dahil olduğu ortak plan ve paylaşımlar yapılabilir. Kardeş için oyuncak seçimi, odası için renk seçimi, seçeceği oyunlar gibi etkinliklerle kardeşe olan yakınlık ve verilen değer artırılabilir.
Hiç unutulmaması gereken en önemli şey, çocuğun kendisini yalnız hissetmemesi ve ‘biricik’ oluşunun korunduğunu fark etmesidir. Çocuk, kardeşine dair bir şeyler yaparak, onun için uğraşarak kardeşiyle daha da yakınlık kurabilir. Aralarındaki bağın güçlenmesi sağlanabilir. Anne babalar da buna uygun tutum ve davranışlarla hareket ederek kardeş kıskançlığının seviyesini en aza indirebilir.
Kardeş kıskançlığının aslında oldukça normal bir durum olduğu gözden kaçmamalıdır. İleri boyutlara taşındığı takdirde kesinlikle uzmandan yardım alınmalı, ihmal söz konusu olmamalıdır.
Danışmanlık merkezimizde kardeş kıskançlığına dair hizmet verilmekte olup, aile ve çocuklara gereken destek sağlanmaktadır.
Özel Berk Karaoğlu Danışmanlık Merkezi
