UYUŞTURUCU BAĞIMLILIĞI
Madde Bağımlılığı Nedir?
Madde bağımlılığı vücudun işlevlerini olumsuz etkileyen maddelerin kullanılması ve bundan zarar görüldüğü halde bu maddelerin kullanımını bırakamamaktır. Bağımlılık her türlü nesneye karşı gerçekleşebilir. Teknoloji, kumar, alışveriş, oyun, sigara gibi bir çok bağımlılık türü vardır. Fakat bunlardan en yaygın olanlardan biri ise uyuşturucu bağımlılığıdır.
Uyuşturucu bağımlılığı bireyin sürekli madde almak istemesi ve buna engel olamamasıdır. Uyuşturucu özelliğine sahip maddeler arasında: kokain, esrar, ekstazi, eroin, taş kokain (crack kokain), bonzai, ketamin, mescalin yer alabilmektedir. Bu maddelerin vücuda alımı kişinin bu maddelere karşı toleransını arttıracak ve vücuduna aldığı maddenin miktar ve sıklığı yetersiz gelmeye başlayacaktır. Uyuşturucu olarak kullanılan maddelerin kimyasal yapıları birbirinden farklıdır. Kullanıldıklarında merkezi sinir sisteminin farklı bölümlerini etkileyerek fiziksel ve psikolojik tahribata yol açarlar. Diğer bağımlılıklara kıyasla uyuşturucu bağımlılığı biyolojik olarak ciddi hasar vermektedir.
Bağımlılığın Nedenleri Nelerdir?
Bağımlılığın tek başına açıklanamayacak bir çok nedeni vardır. Kişinin ruhsal özellikleri, aile yapısı, genetik faktörler, çevresel faktörler, maddeye ulaşılabilirliği, sosyal ve kültürel yapısı gibi bir çok faktör bağımlılık için etken olabilir.
Dayanıksız, güçsüz kişilik yapısı, dıştan denetimli sosyal bağımlı kişiler, duygusal olarak olgunlaşmamış, hazza ve zevke eğilimli yapıya sahip kişiler madde kullanımına eğilimlidirler.
Özellikle ergenlik döneminde kişilik yapılanmaya başladığı için madde kullanma riski fazladır. Çünkü kontrol güçlüğü yaşayabilirler, kişilik yapıları yeni yeni oluşmaya başladığı için risk alma eğilimindedirler, denenmemiş şeyleri denemek isterler, otorite ile sorun yaşarlar ve öz kontrolleri zayıftır.
Uyuşturucu kullanımına sebep olan en önemli faktörlerden biri ailedir. İletişimi zayıf, paylaşıma kapalı, duygusal ihtiyaçların karşılanmadığı ailelerde bireyde bir boşluk hissi olur. Özellikle anne babası ayrı olan kişiler, boşanmış ebeveynler, ebeveyn kaybı, travmatik durumlar yaşayan bireyler dışarıya daha çok yönelirler. Bu rahat ve denetimsiz yaşantı madde ile daha çabuk tanışmalarına sebep olur. Bunun yanı sıra birde maddeyle aile ortamında tanışan bireyler vardır bu bireylerin ebeveynlerinden biri madde kullanıyorsa kişi genellikle ya kızgınlık duygusu ile aynı şeyi yapma eğilimindedir ya da kendisinin de bir birey olduğunu ispat etmek düşüncesiyle madde kullanma eğilimindedir.
Madde Kullanımının Yol Açtığı Ruhsal Bozukluklar
Madde kullanan bir birey kaygı bozuklukları, duygu durum bozuklukları, uyku bozuklukları, cinsel işlev bozuklukları, bellek bozuklukları, bilinç bozuklukları gibi bir çok problemle karşı karşıya kalır.
Madde Bağımlılığında Tedavi Süreci
Bağımlılıkların tedavisinde psikolojik desteğin yanı sıra biyolojik ve fizyolojik belirtilerin çözülebilmesi adına psikiyatristle de çalışmak çok önemlidir. Kişinin deneyimlediği kaygı, sinir krizi, hırçınlaşma, hızlı nefes alıp verme, ellerde terleme gibi yoksunluk belirtileri kişinin günlük hayatını oldukça etkilemektedir. Fizyolojik belirtiler psikiyatrist tarafından değerlendirilip uygun ilaç müdahalesi yapıldıktan sonra eş zamanlı psikolojik destek çok önemlidir. Ruh sağlığı uzmanlarının fizyolojik boyuta neden olan faktörlerin, kaynak tetikleyicilerinin ne olduğunu ve ne zaman başladığını tespit etmesi ve anlamaya çalışması son derece önem arz etmektedir. Kaynak tetikleyicileri arasında; kişinin ruhsal özellikleri, genetik yatkınlık, çevresel faktörler, maddeye ulaşılabilirlik, aile yapısı, toplumsal çevre ve kültürel özellikler kişinin madde kullanmaya başlaması ve bağımlılığa dönüşmesinde etkili olabilmektedir. Maddeyle mücadele bir ekip işidir. Bu süreçte psikiyatrist ve psikolog desteğinin yanı sıra sosyal hizmet uzmanları ve yakın çevre de bu ekibin parçası olmalıdır. Bu süreçte aile desteği kişinin kendini yalnız hissetmemesi adına çok önemlidir. Ailenin de bu süreçte bireye nasıl destek olması gerektiğine dair mutlaka bir ruh sağlığı uzmanından destek alması oldukça faydalıdır. Kişi bu süreçte ne kadar kararlı ve istekli olursa çıkış yolu o kadar kolay olur.
ÖZEL BERK KARAOĞLU AİLE DANIŞMANLIK MERKEZİ
