Türkçe açılımıyla ‘Göz Hareketleriyle Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme’ geçmişte yaşadığımız ve etkisinden kurtulamadığımız tramvatik yaşantıları anlamlandırmak, etkisini azaltmak ve bu olayların getirdiği olumsuz davranışları yeniden işlemek amacıyla kullanılan bir psikoterapi yöntemidir.
EMDR ilk olarak Francine Shapioro’nun 1987 yılında yürüyüş yaparken bazı rahatsız edici düşüncelerinin yok olduğunu keşfetmesiyle bulunmuştur. Shapioro aynı zamanda bu olumsuz düşünceleri aklına getirdiğinde eskisi kadar rahatsız edici olmadığını fark etmiştir. Bunun üzerine ilk önce kendi çevresine ve arkadaşlarına bir deneme yapmıştır daha sonrada bir grup tramvatik deneyimleri olan insanlara ilk kontrollü deneyini yapmıştır. 1987’den itibaren EMDR, tüm dünyadan terapistlerin ve araştırmacıların katkılarıyla hızla gelişme göstermiştir. Ülkemizde ise 1999 depreminden sonra travma sonrası stres bozukluğu gösteren çocukların ve yetişkinlerin ruh sağlıklarını düzeltmek ve korumak amacıyla kullanılmıştır.
Beyin her yeni deneyim aracılığıyla kendisine ulaşan bilgiyi işler. Böylece o deneyim ile ilgili öğrenme gerçekleşir. Bu sistem normal çalıştığında herhangi bir sıkıntı yoktur. Duygular, düşünceler, imgeler, sesler ,beden duyumları yaşandığı haliyle depolanmaktadır. Bu nedenle şuan yaşanan bazı durumlar bu izole kalmış anıları tetiklerse kişi o anının bir kısmını ya da tamamını yeniden yaşar gibi etkilenebilir. EMDR’ye göre rahatsızlıkların, olumsuz duygu, düşünce, davranış ve kişilik özelliklerinin arkasında uyum bozucu, işlev bozucu, işlenmeden ve izole bir şekilde depolanmış anılar yatmaktadır. Kişinin kendisi ile ilgili olumsuz inançları, olumsuz duygusal tepkileri ve olumsuz somatik tepkileri problemin kendisi değil, semptomları, bugünkü dışavurumlarıdır. Bu olumsuz inanç ve duygulara yol açan işlenmemiş anılar şimdiki zamandaki olaylar tarafından tetiklenmektedir.
EMDR terapisi 8 adımlı, 3 yollu (geçmiş, şimdi ve gelecek) bir protokol kullanır. Amaç geçmiş anıların yeniden işlenmesi, mevcut belirtilerin tedavi edilmesi ve danışanların gelecekte benzer sorunlarla karşılaştıklarında edindikleri olumlu inanç ve duyguların geliştirdiği yeni bakış açısına göre hareket etmelerini sağlamak ve duyarsızlaştırmayı sağlamaktır. Merkezimizde genellikle dokunsal ve işitsel uyarım veren yurtdışından gelen bir EMDR aleti ile destek verilmektedir.
Berk KARAOĞLU
Uzman Klinik Psikolog - EMDR Terapisi Uygulayıcısı